RUNA SIMIMANTA YACHASUN

 QILLQAKUNATA ÑAWINCHASUN YUPAYCHASUNTAQ

  A – CH - H - I – K - L - LL - M

N - Ñ – P – Q – R – S – T – U – W-  Y – KH - PH – QH - TH

CH`- K’- P`- Q`- T’

 Llapan Piruw llaqtanchispiqa 43 simikunam  rimakun; Q. cusco-collao, Q. Ayacucho-chanca, Q. Wanka, Ancashina. Q. Kañaris Cajamarca ; uh  t’aqataq kan ,yunka llaqtakunapiqa 40 mana riqsisqanchis  Qhiswa simikunatawan rimanku.Ghay allin yupaychasqakunam kay: Machiguega, Ashaninka, Shipibo, Aguaruna,Achwar, Wampis, Bora, Shiwillu, Wituto, Shawi, kukama , Kukamillu, Tikuna, Nomatsiguega, Kandozi, chapra, Piru, Esseja, Arambutmatses, Kulina, Kakataibo, Urarina, Kunibo ima.

Chaymi piuw suyuplqa kamarikunña DINEBI :Dirección Nacional de Educación Bilingüe Intercultural sutiyuq. Chay wasimanta lluqsimunña kamachikuy; lluy piruw laqtapi riyaq runaq rimananchis nispa Kastilla simita taytanchispa yachachisqan simitawan (bilingüe) iskay simipi, iskay kausaypi yachachikuy kananpaw (EBI).

 Kallantaq chaymanta R.M. 1218-85-ED. Kay kamachikuyqa mayhinatachus Kay simikunapi qillqana cha

 ichaqa kantaqmi Aimara simipas